Aula di Scienze

Aula di Scienze

Persone, storie e dati per capire il mondo

Speciali di Scienze
Materie
Biologia
Chimica
Fisica
Matematica
Scienze della Terra
Tecnologia
I blog
Sezioni
Come te lo spiego
Science News
Podcast
Interviste
Video
Animazioni
L'esperto di matematica
L'esperto di fisica
L'esperto di chimica
Chi siamo
Cerca
L'esperto di matematica

Sei limiti

Ricevo da Antonio l'invito a calcolare alcuni limiti piuttosto "laboriosi", utilizzando solamente limiti notevoli.
leggi
Ricevo da Antonio la seguente domanda:   Salve professore, avrei bisogno del suo aiuto con questi limiti... Si calcolino, se esistono, tramite l'utilizzo di limiti notevoli, i seguenti limiti: \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\frac{\sin {{x}^{3}}+2{{x}^{2}}}{\ln \left( 1+{{x}^{2}}\sin x \right)}\left( {{e}^{{{x}^{2}}}}-1 \right)\arctan \left( \sin \left( \frac{1}{x} \right) \right)\] \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\frac{\sqrt{1+{{x}^{2}}}-1}{\sin {{x}^{2}}+2x}\sin \left( \frac{1}{x} \right)\] \[\underset{x\to +\infty }{\mathop{\lim }}\,\ln \left( 1+\frac{1}{x} \right)\frac{x\cdot {{3}^{2x}}-\sin x+{{x}^{3}}}{{{9}^{x}}-\arctan x}\] \[\underset{x\to {{0}^{+}}}{\mathop{\lim }}\,\frac{{{2}^{\sin \sqrt{\frac{x}{x+1}}}}-1}{1-\cos x-\sin \left( 2x \right)}\] \[\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \sqrt{{{x}^{2}}+x}+x \right)\frac{\ln \left( |x|+\sin x \right)}{x}\] \[\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \sqrt{{{x}^{2}}-x}+x \right)\frac{\ln \left( |x|+\cos x \right)}{{{x}^{2}}}\] La ringrazio.   Gli rispondo così:   Caro Antonio, tenendo presente che, qualora sia \(\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)=0\), per il teorema del confronto si ha \(\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)\sin \left( 1/x \right)=0\), e anche, ad esempio, \(\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)\arctan \left( \sin \left( 1/x \right) \right)=0\), essendo \(-\pi /4\le \arctan \left( \sin \left( 1/x \right) \right)\le \pi /4\), e più in generale il fatto che una funzione limitata moltiplicata per un infinitesimo risulti in un infinitesimo, ecco come “svilupperei” ciascuno dei limiti che proponi… \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\frac{\sin {{x}^{3}}+2{{x}^{2}}}{\ln \left( 1+{{x}^{2}}\sin x \right)}\left( {{e}^{{{x}^{2}}}}-1 \right)\arctan \left( \sin \left( \frac{1}{x} \right) \right)=\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)\arctan \left( \sin \left( \frac{1}{x} \right) \right)=0\]in quanto \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)=\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\left( x\cdot \frac{{{e}^{{{x}^{2}}}}-1}{{{x}^{2}}}\cdot \frac{{{x}^{2}}\sin x}{\ln \left( 1+{{x}^{2}}\sin x \right)}\cdot \frac{x}{\sin x}\cdot \left( \frac{\sin {{x}^{3}}}{{{x}^{3}}}+2 \right) \right)=\left( 0\cdot 1\cdot 1\cdot 1\cdot 3 \right)=0\quad .\] \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\frac{\sqrt{1+{{x}^{2}}}-1}{\sin {{x}^{2}}+2x}\sin \left( \frac{1}{x} \right)=\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)\sin \left( \frac{1}{x} \right)=0\]in quanto \[\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,f\left( x \right)=\underset{x\to 0}{\mathop{\lim }}\,\left( x\cdot \frac{\sqrt{1+{{x}^{2}}}-1}{{{x}^{2}}}\cdot \frac{1}{x\left( \sin {{x}^{2}}/{{x}^{2}} \right)+2} \right)=\left( 0\cdot \frac{1}{2}\cdot \frac{1}{0+2} \right)=0\quad .\] \[\underset{x\to +\infty }{\mathop{\lim }}\,\ln \left( 1+\frac{1}{x} \right)\frac{x\cdot {{3}^{2x}}-\sin x+{{x}^{3}}}{{{9}^{x}}-\arctan x}=\underset{x\to +\infty }{\mathop{\lim }}\,\ln \left( 1+\frac{1}{x} \right)x\frac{{{9}^{x}}\left( 1-\sin x/(x+{{9}^{x}})+{{x}^{3}}/{{9}^{x}} \right)}{{{9}^{x}}\left( 1-\arctan x/{{9}^{x}} \right)}=\] \[=\underset{x\to +\infty }{\mathop{\lim }}\,\frac{\ln \left( 1+1/x \right)}{1/x}\underset{x\to +\infty }{\mathop{\lim }}\,\frac{\left( 1-\sin x/(x+{{9}^{x}})+{{x}^{3}}/{{9}^{x}} \right)}{\left( 1-\arctan x/{{9}^{x}} \right)}=1\cdot \frac{1-0+0}{1-0}=1\quad .\] \[\underset{x\to {{0}^{+}}}{\mathop{\lim }}\,\frac{{{2}^{\sin \sqrt{\frac{x}{x+1}}}}-1}{1-\cos x-\sin \left( 2x \right)}=\]  \[=\underset{x\to {{0}^{+}}}{\mathop{\lim }}\,\frac{{{2}^{\sin \sqrt{\frac{x}{x+1}}}}-1}{^{\sin \sqrt{\frac{x}{x+1}}}}\cdot \frac{\sin \sqrt{x/(x+1)}}{\sqrt{x/(x+1)}}\cdot \frac{1}{\left( \left( 1-\cos x \right)/\left( 2x \right)-\sin 2x/\left( 2x \right) \right)}\cdot \frac{1}{2\sqrt{x\left( x+1 \right)}}=\] \[=\ln 2\cdot 1\cdot \frac{1}{\left( 0-1 \right)}\cdot \left( +\infty  \right)=-\infty \quad .\] \[\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \sqrt{{{x}^{2}}+x}+x \right)\frac{\ln \left( |x|+\sin x \right)}{x}=\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \frac{x}{\sqrt{{{x}^{2}}+x}-x} \right)\frac{\ln \left( |x|\left( 1+\sin x/|x| \right) \right)}{x}=\]  \[=\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \frac{1}{\left( |x|/x \right)\sqrt{1+1/x}-1} \right)\cdot \left( \frac{\ln |x|}{x}+\frac{\ln \left( 1+\sin x/|x| \right)}{x} \right)=\frac{1}{\left( -1 \right)\cdot 1-1}\cdot \left( 0+\frac{0}{\infty } \right)=0\quad .\] \[\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \sqrt{{{x}^{2}}-x}+x \right)\frac{\ln \left( |x|+\cos x \right)}{{{x}^{2}}}=\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \frac{x}{\sqrt{{{x}^{2}}+x}-x} \right)\frac{\ln \left( |x|\left( 1+\cos x/|x| \right) \right)}{{{x}^{2}}}=\]  \[=\underset{x\to -\infty }{\mathop{\lim }}\,\left( \frac{1}{\left( |x|/x \right)\sqrt{1+1/x}-1} \right)\cdot \left( \frac{\ln |x|}{{{x}^{2}}}+\frac{\ln \left( 1+\cos x/|x| \right)}{{{x}^{2}}} \right)=-\frac{1}{2}\cdot \left( 0+\frac{0}{\infty } \right)=0\quad .\] Massimo Bergamini

Devi completare il CAPTCHA per poter pubblicare il tuo commento